Βιβλία

Η «Πικρή πάστα αμυγδάλου» είναι ένα αυτοβιογραφικό αφήγημα. Η ηρωίδα του έργου, η Έφη, δεν είναι άλλη από την ίδια τη συγγραφέα, η οποία αφηγείται τη ζωή της. Στα 49 κεφάλαια του βιβλίου περιγράφει τα δύσκολα νεανικά της χρόνια, από το 1953 όταν έφτασε στην Αθήνα σε ηλικία 16 ετών προς αναζήτηση τύχης. Την προσπάθειά της να γίνει νοσοκόμα ξεκινώντας από μια ιδιωτική κλινική του Πειραιά. Την αγωνία της να διατηρήσει το ήθος και την ακεραιότητά της στο άγνωστο περιβάλλον που ζούσε. Το συνεχές πάλεμά της να βελτιώσει τα προσόντα της και να εργαστεί σε καλύτερη θέση.

Στο «Λευκό χρυσάφι» η συγγραφέας παίρνει αφορμή από την εντατικοποίηση της καλλιέργειας του βαμβακιού στο νησί στα χρόνια του ’50, για να αφηγηθεί τις αλλαγές που έφερε στη λημνιακή κοινωνία αυτή η δραστηριότητα. Πρόκειται για μια κατάθεση ψυχής, όπου το δράμα εναλλάσσεται με τη νοσταλγία. Μέσα από τις μικρές ιστορίες του βιβλίου, ο αναγνώστης μυείται σε μια εποχή που χάθηκε. Σε μια εποχή που τα χωριά της Λήμνου ήταν ακόμα ζωντανά και γεμάτα ανθρώπους.

Την Ευαγγελία Μπουτλούκου γνώρισα από το πρώτο βιβλίο της, το «Πανωπέτσι, κατωπέτσι και ψίχα», στο οποίο με έναν δικό της προσωπικό τρόπο μας περιέγραψε με γλαφυρότητα τη ζωή της Λήμνου κατά την περίοδο της κατοχής και των πρώτων μεταπολεμικών χρόνων. Νοσταλγώντας, αναπόφευκτα λόγω παιδικής ηλικίας, εκείνη την εποχή, δεν την ωραιοποιεί, όπως συμβαίνει συνήθως, αλλά θυμάται και τις όμορφες στιγμές και τις δυσκολίες που έζησε. Με το νέο της βιβλίο, το «Ανάμεσα σε δυο πατρίδες», συνεχίζει κατά κάποιο τρόπο την αφήγηση, αφού χρονολογικά έπεται του πρώτου. Σ’ αυτό καταγράφει το κυρίαρχο γεγονός που έζησε η κοινωνία της Λήμνου μετά το 1950, το οποίο ήταν η μετανάστευση.

Με ένα «διπλό βιβλίο», τη μαρτυρία ζωής του στελέχους του ΚΚΕ Παντελή Σίμου Καραγκίτσου (1901-1980) και της κόρης του Ηλέκτρας, εγκαινιάζει την εκδοτική του προσπάθεια το Μουσείο Πολιτικών Εξορίστων Αη-Στράτη, ένας σημαντικός φορέας, ταγμένος στη διαφύλαξη της μνήμης της περιπέτειας της Αριστεράς και των αριστερών στον 20ό αιώνα.

Η συγγραφέας αξιοποίησε το τεράστιο οικογενειακό και επαγγελματικό αρχείο των Δαμβέργη, το οποίο έθεσε στη διάθεσή της ο Τάσος Δαμβέργης και άλλοι απόγονοι της οικογένειας. Κατάφερε να τιθασεύσει αυτό το αρχείο και να δημιουργήσει ένα ελκυστικό βιβλίο, τόσο από γλωσσική όσο και από εικαστική πλευρά. Στον μικρό τόμο των 180 σελίδων, τα κείμενα συνομιλούν με τις εικόνες και αποτυπώνεται ανάγλυφα η κοινωνία της εποχής. Οι δεκάδες φωτογραφίες, αφίσες, δελτάρια, διαφημίσεις, γκραβούρες που υποστηρίζουν τη μελέτη αποτελούν στην κυριολεξία θησαυρό, αφού στην πλειονότητά τους είναι αδημοσίευτες.

Η κατοχική και μεταπολεμική ελληνική κοινωνία μεταφερμένη πιστά μέσα από τη ζωή της Σεβαστούλας, της βασικής ηρωίδας, που κατάγεται και ζει στη Λήμνο. Η ιστορία της αποτελεί έναν καθρέφτη των ηθών της εποχής, μιας εποχής αθωότητας και ρομαντισμού, που χαρακτηρίζεται εξίσου από υποκρισία και από έναν καθωσπρεπισμό, που δυναστεύει τις ζωές των ανθρώπων.