Lame Hephaistos
Αρθρογράφος: Brennan Maura
Έκδοση: Περιοδικό Annual of the Bristish school at Athens τόμος 111 Νοέμβριος 2016
Γλώσσα: Αγγλική
Αριθμός σελίδων: 19 (Σελίδες 163-181)
Θεματολογία: Ιστορία
ISSN: 0068-2454
Περιγραφή: Η Eπιστροφή του Ηφαίστου στον Όλυμπο αποτελεί δημοφιλή σκηνή της αττικής αγγειογραφίας μεταξύ των αρχών του 6ου και του τέλους του 5ου αιώνα π.Χ. Η ίδια σκηνή ενίοτε απαντά και σε άλλα είδη αγγειοπλαστικής. Σύμφωνα με τον μύθο, ο Ήφαιστος ήταν χωλός, και σε ορισμένες περιπτώσεις η εν λόγω αναπηρία απεικονίζεται σε επιζωγραφισμένα αγγεία, σχεδόν πάντα σε σκηνές της Eπιστροφής του. Το πιο διάσημο παράδειγμα είναι ο μελανόμορφος ελικωτός κρατήρας Francois, το μοναδικό αγγείο στο οποίο παραπέμπει συχνά η εκάστοτε πραγμάτευση της χωλότητας του Ηφαίστου, όπως αυτή απεικονίζεται στην αττική αγγειογραφία. Αν και οι ερευνητές παραπέμπουν ενίοτε σε τρία επιπλέον αττικά αγγεία που απεικονίζουν την εν λόγω αναπηρία, ένα εκ των οποίων δεν αναπαριστά την επιστροφή του, αλλά τη γέννηση της Αθηνάς, στην πραγματικότητα υπάρχουν αρκετά περισσότερα αττικά αγγεία που εικονίζουν τη χωλότητα του θεού σε σύγκριση με όσα είχαν ταυτιστεί στο παρελθόν. Στο ανά χείρας άρθρο παρουσιάζω επτά νέα αττικά παραδείγματα που αναπαριστούν εμφανώς τη χωλότητά του, και πραγματεύομαι τους ποικίλους τρόπους με τους οποίους εξεικονίζεται η χωλότητά του αφενός, και τον συσχετισμό τους με τα ποικίλα λατρευτικά επίθετα του θεού αφετέρου. Παραδείγματος χάριν, ο Ήφαιστος σχετίζεται με το επίθετο “ῥαιβός”, και ενώ υπήρχε διαμορφωμένη εικονογραφία ραιβών Κορίνθιων κομαστών, η αναπηρία του θεού δεν αποδίδεται με τον τρόπο αυτόν στα αττικά αγγεία. Πιο αξιοσημείωτο είναι το παράδειγμα τεσσάρων αγγείων που απεικονίζουν την αναπηρία με τρόπο που υποδηλοί τον συσχετισμό της με το στερεότυπο ομηρικό επίθετο του Ηφαίστου “ἀμφιγυήεις” ή “στραβοκάνης”.
Ψηφιακό περιεχόμενο (link)
