Ωδή στην ελιά
Συλλογικό έργο
Συγγραφείς: Μπουλώτης Χρήστος, Χατζησάββας Σοφοκλής, Βαλαβάνης Πάνος, Φακλάρης Β.Παναγιώτης, Σταμπολίδης Χρ.Νικόλαος, Τσαγκάρη Δήμητρα, Τσουγκαράκης Δημήτριος, Αναγνωστάκης Ηλίας, Υφαντής Αρ.Παναγιώτης, Καμπάνης Παναγιώτης, Πολυμέρου-Καμηλάκη Αικατερίνη, Καμηλάκης Ιω.Παναγιώτης, Καραπιδάκη Λουίζα, Σερεμετάκη Κωνσταντίνα (Νάντια), Κατσιλιέρη Μαρινέλλα, Πατσουμά-Παναγιωτουνάκου Αικατερίνη, Κρητικού Ίρις,
Nessi-Γιαζιτζόγλου Flavia, Ανδριανοπούλου Δ.Παναγιώτα, Πίκουλας Α.Γ., Παρχαρίδης Συμεών, Σηφουνάκης Νίκος, Σταθάκη-Κούμαρη Ροδούλα, Τουπογιάννης Μύρων
Έκδοση: Ακαδημία Αθηνών (Κέντρον Ερεύνης της Ελληνικής Λαογραφίας) – Υπουργείο Πολιτισμού (Γενική Γραμματεία Ολυμπιακών Αγώνων), Ιούλιος 2006
Επιμέλεια έκδοσης: Καραπιδάκη Λουίζα
Γλώσσα: Ελληνική, Αγγλική
Μετάφραση: Farrington Andrew, Ανδρονίκου Φένια
Αριθμός σελίδων: 342
ISBN: 9789604040544
Περιγραφή: […] Η ελιά (το δένδρο, ο καρπός, το σύμβολο), με τη βιολογική και κατ’ επέκτασιν συμβολική θαλερότητα, έχει συνδεθεί με την τελείωση της ύπαρξης του ανθρώπου στο μεσογειακό χώρο. Η καλλιέργεια, η παραγωγή του ελαίου, του πολύτιμου αυτού αγαθού, με τους ιερούς όρους φύλαξης-προστασίας, και η χρήση του (που φέρει τη συνείδηση αυτής της ιερότητας) μετατρέπεται σε ενέργεια θρεπτική, κατευναστική αλλά και θεϊκή πάνω στο σώμα και στην ψυχή. […] (Αικατερίνη Πολυμέρου – Καμηλάκη, απόσπασμα από τον πρόλογο του βιβλίου).
Περιέχονται τα κείμενα:
– Μπουλώτης Χρήστος: Υλικό για μικρές ιστορίες λαδιού από τη Γραμμική Β’ γραφή
– Χατζησάββας Σοφοκλής: Ελαίας εγκώμιον
– Βαλαβάνης Πάνος: Το λάδι και οι αρχαίοι Έλληνες
– Φακλάρης Β.Παναγιώτης – Σταματοπούλου Γ.Βασιλική: Ελαία ελληνική
– Σταμπολίδης Χρ.Νικόλαος: Αγώνων έπαθλα: αγώνες στεφανίτες, αγώνες χρηματιστές
– Τσαγκάρη Δήμητρα: Η ελιά ως θέμα των ελληνικών νομισμάτων από την αρχαιότητα μέχρι σήμερα
Η ελιά στο Βυζάντιο και στη χριστιανική λατρεία:
– Τσουγκαράκης Δημήτριος: Η ελιά και το λάδι στα βυζαντινά χρόνια
– Αναγνωστάκης Ηλίας: Περί της στάσεως του Ελαιοσταφύλου και Ελαδίου Ιωάννου νοταρίου
– Υφαντής Αρ.Παναγιώτης: Λάδι το ιερό: συμβολισμοί και χρήστες του λαδιού στην ορθόδοξη παράδοση
– Καμπάνης Παναγιώτης: Έλαιον αγαλλιάσεως. Η τελετουργία του ελαίου μέσα από τις αγιολογικές πηγές
Η ελιά στη λαογραφία και στην πολιτισμική ανθρωπολογία:
– Πολυμέρου-Καμηλάκη Αικατερίνη: Ο πολιτισμός της ελιάς
– Καμηλάκης Ιω.Παναγιώτης: Η παραδοσιακή καλλιέργεια της ελιάς στην Κρήτη
– Καραπιδάκη Λουίζα – Υφαντής Αρ.Παναγιώτης: Η ελιά και το λάδι στη λαϊκή θρησκευτικότητα: λαογραφική προσέγγιση
– Σερεμετάκη Κωνσταντίνα (Νάντια): Στα κλαδιά της μνήμης
– Κατσιλιέρη Μαρινέλλα: Η ελιά, φορέας πολιτισμού και βιώσιμης ανάπτυξης, διαλόγου και ειρήνης ανάμεσα στους λαούς της Μεσογείου. Το πολιτιστικό οδοιπορικό “Οι δρόμοι της ελιάς”.
Ελαίω τέχνης:
– Πατσουμά – Παναγιωτουνάκου Αικατερίνη: Ελιά, εικαστικές αναφορές στον χώρο και τον χρόνο
– Καραπιδάκη Λουίζα: Η αύρα της ελιάς
– Κρητικού Ίρις: Ελαιογραφίες ενός μονάκριβου τοπίου
– Nessi – Γιαζιτζόγλου Flavia: Η εικονογραφία της ελιάς στη σύγχρονη τέχνη
– Ανδιανοπούλου Δ.Παναγιώτα: Οι ελιές με τις ρυτίδες των γονιών μας
Η τεχνολογία της παραγωγής του ελαιόλαδου:
– Πίκουλας Α.Γ.: Η τεχνολογία της παραγωγής ελαιολάδου κατά την αρχαιότητα: αποτίμηση γνώσεων
– Παρχαρίδης Συμεών: Γενικά περί της τεχνικής των ελαιοτριβείων
– Σηφουνάκης Νίκος: Η ελιά, η βιομηχανική εξέλιξη της Λέσβου στις αρχές του 20ου αιώνα
– Σταθάκη – Κούμαρη Ροδούλα: Εργαλεία και αντικείμενα προβιομηχανικών ελαιοτριβείων στην Κρήτη
Το ελληνικό Μουσείο της Ελιάς Αρκαδίου Κρήτης:
– Τουπογιάννης Μύρων: Τα Καψαλιανά, ένας οικισμός για την ελιά
